En in Nieuwe Oogst stelt hij dat ‘Groen in de stad ook economisch interessant is’: De aandacht voor stadslandbouw is mede door de coronacrisis het afgelopen jaar toegenomen. Voorzitter Jean Eigeman van Stadslandbouw Nederland denkt dat deze belangstelling ook op lange termijn beklijft. Lokale overheden moeten daar meer oog voor hebben, vindt hij. ‘Steeds meer boeren willen een rol spelen bij de productie van voedsel voor de eigen omgeving. Maak daar als gemeente beter gebruik van.’ Lees verder
De foto van Nieuwe Oogst is genomen op stadsboerderij Caetshage in Culemborg.
Nederland kent zo’n 480 voedselgemeenschappen: voedselcollectieven van mensen die samen inkopen, gemeenschapstuinen, Herenboeren, CSA’s, coöperatieve winkels en markten en initiatieven als ‘Fietsen voor mijn eten’. Het aantal groeit snel, het enthousiasme is groot, zo blijkt uit een inventarisatie en verkennend onderzoek dat Sandra van Kampen deed in het najaar van 2020. Maar hoe kunnen zij beter samenwerken en hoe en waar vinden zij voldoende ondersteuning om goed te blijven draaien? En wat is hun bijdrage aan de voedseltransitie?
Daarover gingen we in gesprek met
• Jean Eigeman, voorzitter van het kennisplatform Stadslandbouw Nederland. • Prof.dr. Tine de Moor, hoogleraar Social Enterprise and Institutions for Collective Action aan de Rotterdam School of Management, Erasmus University Rotterdam. • Sandra van Kampen van De Schaal van Kampen, onderzoeker voedselgemeenschappen. Lees haar recente onderzoek. • En organisaties uit Nederland en Vlaanderen over het realiseren van ondersteuning voor deze beweging.
Onder leiding van moderator Youetta Visser.
Heb je onze webinar gemist? Of wil je nog eens terugkijken? Dat kan natuurlijk! Delen mag ook.
Lees ook een korte samenvatting
Prof.dr. Tine de Moor doet al jaren onderzoek naar de rol van organisaties voor ‘collectieve actie’ in heden en verleden. Wat kunnen wij leren van het verleden over de ontwikkelingen nu? Tine de Moor nam ons mee in op het huidige groeiend aantal coöperaties op uiteenlopende vlakken, van Broodfondsen, energie-, zorg- en voedselcoöperaties. Een nieuwe golf van commons als correctiemechanisme van de economische en maatschappelijke situatie. Zij vertelde wat commons – een geïnstitutionaliseerde vorm van collectieve actie – veerkrachtig maakt en welke elementen belangrijk zijn voor de levensduur, waaronder praktische tips voor een krachtiger collectief.
Netwerkstrategie als opschaalmodel
Verder ging ze in op de noodzakelijkheid van het opschalen van de voedselcoöperaties. Moet je dat wel doen? Zij signaleert in plaats van opschaling een netwerkstrategie, waarbij alle verschillende lokale initiatieven in en door het netwerk worden ondersteund. ,,Rond voedselinitiatieven ontbreekt zo’n landelijk dekkend netwerk nog en dat maakt kwetsbaar’’, constateert ze. Ze ziet ook voor voedsel kansen in de platformeconomie en in multi-stakeholdercoöperaties met consumenten/verbruikers en producenten.
‘Het is één grote bewustwordingscampagne’ Sandra van Kampen gaf als belangrijkste boodschap: blijf kijken naar het geheel van de beweging. ,,Het is één grote bewustwordingscampagne.’’ Ze noemt het effect en de impact op de maatschappij ervan onverwacht. Ook bieden ze nieuwe verdienmodellen. ,,We moeten het kleine eren en zien als wegbereiders van een nieuw tijd. Ze doen het gewoon. Voedselgemeenschappen zijn geen hobby. Deze beweging draagt op heel veel punten bij aan de opgaven van de overheid en aan de voedseltransitie.” Lokale en regionale overheden kunnen de beweging volgens haar ondersteunen; in kennisdeling, netwerkvorming, zichtbaarheid, grond verpachten.
Jean Eigeman gaf aan dat de bestaande landelijke en regionale netwerken zoeken naar een overkoepelende samenwerking voor ondersteuning oa via buddy’s, om praktische vaardigheden, kennis en ervaring te ontsluiten, makkelijker toegang tot fondsen en grond te realiseren en de beweging nog beter zichtbaar te maken en meer impact te bereiken.
Een prachtige slotbijeenkomst ‘de Toekomst van stadslandbouw’ hadden we op 28 oktober, met bijna 200 deelnemers aan onze drie deelsessies en een livestream vanuit Arnhem. Sandra van Kampen deelde de kersverse resultaten van haar onderzoek naar voedselgemeenschappen in Nederland. We hadden verbinding met Steven Desair van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) om de samenwerking op het thema #voedselvandichtbij te bekrachtigen. Deelnemers uit het land deelden via foto’s hun blik op de toekomst van de stadslandbouw. Voorzitter van ons kennisplatform Jean Eigeman presenteerde de ‘Maatschappelijke agenda voedsel van dichtbij 2021 – 2025’, die is gevuld met de input uit de livestream in juni, de deelsessies in september en ter plekke aangevuld met de rijke oogst uit de drie deelsessies. Youetta Visser nam ons opnieuw enthousiast mee door het programma. Bekijk de opname van de livestream.
In september organiseerden we drie online deelsessies rond voedsel van dichtbij in aanloop naar de Dag van de stadslandbouw op 28 oktober 2020.
Het aantal deelnemers lag – ondanks hete zomeravonden – rond de 50 uit Nederland en Vlaanderen.
Lees de samenvatting van de sessies, met presentaties en een opname van de laatste deelsessie.
Hieronder vind je ook de tools en presentaties
De slotsessie ‘de Toekomst van stadslandbouw’ gaat door op woensdag 28 oktober! Weliswaar geheel online van 14.00 tot 16.00 uur, maar we hebben weer een mooi programma voor voedseldoeners en -denkers uit Nederland en Vlaanderen. Hoe komen jonge boeren aan grond? Hoe komen stadslandbouw-en andere voedselinitiatieven aan financiering? Op welke manier kun je in stedelijk gebied zinvolle samenwerkingen met woningcorporaties op touw zetten? Deze vraagstukken staan centraal in drie praktijkgerichte deelsessies. We praten er niet alleen over, maar gaan meteen aan de slag. Je kunt online nieuwe contacten leggen en vragen stellen aan onze experts. Ook presenteert Sandra van Kampen – vers van de pers – haar onderzoek naar voedselgemeenschappen in Nederland. Hoeveel zijn het er eigenlijk? Hoeveel leden hebben ze bij elkaar? En waarom zijn ze zo succesvol?
Zoals aangekondigd houden we eind deze zomer 3 online Zoomsessies over voedsel van dichtbij in Nederland en Vlaanderen. Om te verdiepen en toe te werken naar een programma voor een landelijke (hopelijk fysieke) bijeenkomst op 28 oktober in Arnhem. Noteer ook deze datum vast in je agenda!
Wat doet corona met voedsel van dichtbij? Waar liggen kansen? Hoe kijken we naar de toekomst? Wat is nodig om de toegenomen belangstelling voor lokaal voedsel vast te houden en te versterken? Wie moet wat doen? Bekijk onze bijeenkomst Voedsel van dichtbij, op 24 juni via livestream gevolgd door ruim 160 deelnemers, die enthousiast mee dachten via de chat.
De coronacrisis heeft aan voedsel van dichtbij vooral een positieve impuls gegeven. De beweging van onderop leeft als nooit tevoren. Door acties als #SupportYourLocals zijn nieuwe doelgroepen aangeboord. Om deze groei te borgen, zouden de spontane initiatieven zich moeten weten te verbinden met bestaande korte keten bedrijven die al efficiënt werken en logistieke oplossingen bieden. Een korte keten steunpunt in Nederland zou daarin een rol kunnen spelen. Evenals gemeenten die de bereidheid hebben de juiste partners te verbinden en de krachten te bundelen.
De Voedseldag ‘Breng je gemeente op smaak’ van de VVSG en Stadslandbouw Nederland in Brussel werd bezocht door ruim 200 mensen. Het was onze derde Vlaams-Nederlandse Urban Farming ontmoeting. Ruim 20 Vlaamse en Nederlandse besturen en voedselinitiatieven deelden hun kennis, ervaring en inspiratie.
Amsterdam kent vele stadslandbouwprojecten. Hoe kan de verbinding tussen projecten en initiatieven verbeterd worden en is daar wel behoefte aan? Dat was een van de vragen van het Living Lab dat we in november hielden in het sfeervolle restaurant Proost & Stroop, gelegen op het terrein van NoordOogst aan de Meteorenweg in Amsterdam Noord. De behoefte werd duidelijk uit de opkomst: ruim veertig betrokkenen bij stedelijk voedselinitiatieven in Amsterdam en het land maakten kennis en gingen met elkaar in gesprek. En na afloop volgden direct afspraken om door te praten. “Er is een enorme dynamiek rond voedsel in Amsterdam.’’
uiteenlopende vlakken, van Broodfondsen, energie-, zorg- en voedselcoöperaties. Een nieuwe golf van commons als correctiemechanisme van de economische en maatschappelijke situatie. Zij vertelde wat commons – een geïnstitutionaliseerde vorm van collectieve actie – veerkrachtig maakt en welke elementen belangrijk zijn voor de levensduur, waaronder praktische tips voor een krachtiger collectief.
zijn geen hobby. Deze beweging draagt op heel veel punten bij aan de opgaven van de overheid en aan de voedseltransitie.” Lokale en regionale overheden kunnen de beweging volgens haar ondersteunen; in kennisdeling, netwerkvorming, zichtbaarheid, grond verpachten.
